Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Zmarł Profesor Jerzy Janik

Z głębokim żalem zawiadamiamy, że w dniu 20 marca 2012 roku zmarł prof. dr hab. Jerzy Janik, urodzony we Lwowie 30 kwietnia 1927 roku - wybitny fizyk, świetny wykładowca, wychowawca wielu pokoleń fizyków, niezwykły człowiek i popularyzator nauki.

 

Członek rzeczywisty PAN, członek czynny PAU. Członek Norweskiej Akademii Nauk i Literatury. Członek Rad Naukowych Instytutu Fizyki Jądrowej PAN, 
Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej i Instytutu Fizyki Molekularnej PAN.
Członek wielu Towarzystw Naukowych.
Doctor Honoris Causa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Przyjaciel Jana Pawła II. Twórca i Organizator Seminarium
„Nauka Religia Dzieje" i Konferencji „Janik's Friends Meeting".
Przewodniczący Komisji Filozofii Nauk Przyrodniczych PAU.

Nauczyciel i Opiekun kilku pokoleń fizyków i chemików.
Zamiłowany Wykładowca.

Żegnamy wybitnego Fizyka, Człowieka wielkiej szlachetności.

 

Msza św. żałobna odprawiona zostanie we wtorek, dnia 27 marca 2012 roku o godzinie 11.00 w kaplicy na cmentarzu w Krakowie-Bieżanowie Starym przy ulicy Mała Góra, po czym nastąpi odprowadzenie Zmarłego do grobowca rodzinnego.

 

Profesor Jerzy Antoni Janik 1927 – 2012

Urodził się 30 kwietnia1927 roku we Lwowie i tam spędził dzieciństwo i wczesną młodość aż do początku wojny. Jego ojciec zginął w Katyniu, natomiast matka z synem zdołali przedostać się w okolice Krakowa, na teren okupacji niemieckiej. Jerzy A. Janik zdał maturę na tajnych kompletach, a studia w zakresie matematyki i fizyki ukończył w Uniwersytecie Jagiellońskim w roku 1948. Jeszcze jako student otrzymał etat asystenta u prof. Zakrzewskiego w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mistrzem i wieloletnim opiekunem naukowym Jerzego Janika był prof. Henryk Niewodniczański, twórca Instytutu Fizyki Jądrowej w Bronowicach. W obu tych instytucjach Jerzy Janik prowadził działalność naukową i dydaktyczną. Jako młody naukowiec szybko zyskał uznanie u prof. H. Niewodniczańskiego, który swemu bardzo utalentowanemu asystentowi zasugerował zainteresowanie się neutronami i ich oddziaływaniem z materią.

Pracę doktorską pt. „Rozpraszanie powolnych neutronów w selenie i arsenie" obronił już w roku 1950. Badając rozpraszanie neutronów na próbkach CH3OH i CH3SH zaobserwował, że przekrój czynny wyraźnie spada wraz z „zamrożeniem" ruchów reorientacyjnych molekuł. Ta pionierska praca zaprowadziła dr. Jerzego Janika na Pierwszą Konferencję Genewską w 1954 r., gdzie jej Autorowi przyniosła duże uznanie i zapoczątkowała Jego międzynarodową karierę. Odtąd neutronowe badania struktury, a zwłaszcza dynamiki materii skondensowanej stały się głównym nurtem badań dr. J.A. Janika. Badania te kontynuował i rozwijał przy pomocy impulsowego reaktora jądrowego zbudowanego w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej pod Moskwą. Dzięki Jego staraniom rozwinęła się i nieprzerwane działa do dziś w tym Instytucie silna polska grupa badawcza zajmująca się badaniem struktury i dynamiki materii skondensowanej metodami elastycznego i nieelastycznego rozpraszania neutronów termicznych.

W 1960 roku, a więc dziesięć lat po doktoracie Jerzy Janik został profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Fizyki UJ. Był znakomitym wykładowcą i osobowością przyciągającą młodych ludzi do badań naukowych. Jednak bezkompromisowa postawa Profesora Jerzego A. Janika, który w marcu 1968 roku wystąpił w obronie studentów protestujących przeciw zakazowi wystawiania „Dziadów" w Teatru Narodowym, spowodowała Jego usunięcie z Senatu UJ na wniosek ówczesnych władz partyjnych.

Do 1974 roku Profesor Jerzy A. Janik prowadził w Uniwersytecie Jagiellońskim wykłady z fizyki ciała stałego, w których prezentował – między innymi – zagadnienia elastycznego i nieelastycznego rozpraszania neutronów termicznych na kryształach.

Od 1970 roku Prof. Jerzy Janik formalnie pracował już tylko w Instytucie Fizyki Jądrowej w Bronowicach, gdzie w 1974 roku został profesorem zwyczajnym. Wraz z żoną Janiną Marią, profesorem chemii w Instytucie Chemii UJ, Prof. Jerzy Janik stworzył zespół badawczy składający się z fizyków i chemików, który z czasem nazwany został Krakowską Grupą Kryształów Molekularnych i Ciekłych Kryształów. Grupa ta we współpracy z wieloma zespołami krajowymi i zagranicznymi prowadziła badania przejść fazowych oraz dynamiki i struktury układów molekularnych. Wielką zasługą Profesora i Jego Małżonki było stworzenie środowiskowego seminarium, które jest organizowane do dziś. Owocem tych wykładów jest książka pt. „Fizyka chemiczna", pod redakcją J.M. Janik, używana przez studentów doktorantów i pracowników naukowych w całej Polsce. Oprócz seminariów środowiskowych i zakładowych organizowane były „warsztaty" wyjazdowe często w schroniskach górskich. Profesor bardzo dbał o to, by młodzi naukowcy mieli możliwość odbywania staży naukowych w znanych ośrodkach w Europie i Stanach Zjednoczonych. Profesor Jerzy Janik wypromował 32 doktorów nauk fizycznych. Wielu Jego uczniów uzyskało tytuł naukowy profesora i stworzyło własne grupy badawcze. Organizując co 2 lata międzynawową Konferencję znaną jako „Janik's Friends Meetings" umożliwiał naukowcom z państw tzw. socjalistycznych spotykanie się z uczonymi z krajów zachodnich. Profesor Jerzy Janik był inicjatorem powołania Polskiego Towarzystwa Rozpraszania Neutronów oraz Polskiego Towarzystwa Ciekłokrystalicznego.

Do 1998 roku Jerzy Janik kierował Zakładem Badań Strukturalnych w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN. Będąc na emeryturze kontynuował swoją działalność naukową. Zawsze interesował się historią i filozofią (metafizyką), a Jego ostatni wykład z tej dziedziny zatytułowany: „Zjawisko filozofujących przyrodników. Uwagi filozofującego fizyka o przestrzeni"miał miejsce 13 marca 2012. Dzięki przyjaźni Państwa Janików z papieżem Janem Pawłem II organizowane były w Castel Gandolfo interdyscyplinarne seminaria pod hasłem „Nauka‐Religia‐Dzieje", których gospodarzem był Jan Paweł II. Materiały z tych seminariów były redagowane przez Profesora i wydawane w postaci książkowej.

Data opublikowania: 21.03.2012
Osoba publikująca: Tomasz Kawalec